Rất nhiều người nghĩ bảo hiểm giống một “gói trọn bộ”: ký một hợp đồng là xong, mọi rủi ro từ bệnh nhẹ đến bệnh nặng, tai nạn, y tế… đều được bảo vệ. Nhưng bảo hiểm không vận hành theo cách đó. Mỗi loại rủi ro có cơ chế chi trả khác nhau, thời gian bảo vệ khác nhau và mức độ nghiêm trọng khác nhau — không thể gom hết vào một hợp đồng rồi xem như đã an toàn.
Phần lớn hiểu lầm đến từ việc nhầm giữa hợp đồng chính và các quyền lợi bổ sung. Hợp đồng chính chủ yếu bảo vệ rủi ro tử vong. Nhưng những phần quan trọng như bệnh hiểm nghèo, tai nạn, quyền lợi y tế, phẫu thuật, thu nhập… đều là phần phải thêm vào. Không hiểu cấu trúc khiến nhiều người cứ nghĩ “một hợp đồng là đầy đủ”, trong khi thực tế bảo vệ còn thiếu rất nhiều mảnh ghép.
Một nguyên nhân khác là không tính đúng số tiền cần bảo vệ. Nhiều người mua theo khả năng đóng phí chứ không dựa trên nhu cầu thực tế: nếu rủi ro xảy ra, bao nhiêu là đủ để bù vào thu nhập mất đi? Bao nhiêu cho điều trị bệnh nặng? Khi số tiền bảo vệ không đủ mà người mua vẫn tưởng mình đã “có bảo hiểm”, hệ thống tài chính cá nhân vẫn có thể gãy ngay khi biến cố xảy ra.
Việc lầm tưởng cũng đến từ cách tư vấn “gói này không thiếu gì” — những câu nghe dễ chốt hợp đồng nhưng không phản ánh đúng bản chất bảo hiểm. Khi không phân biệt rõ rủi ro nào là rủi ro tài chính lớn nhất, nhiều người mặc nhiên nghĩ rằng tham gia là được bảo vệ tối đa, mà không để ý điều khoản, thời gian dừng quyền lợi, mức chi trả hoặc phạm vi áp dụng.
Thêm nữa, một hợp đồng chỉ phù hợp với một giai đoạn của cuộc sống. Khi thu nhập tăng, trách nhiệm gia đình thay đổi — từ lập gia đình, có con nhỏ cho đến nuôi dưỡng cha mẹ — nhu cầu bảo vệ phải tăng theo. Nhưng nhiều người vẫn giữ hợp đồng cũ và tin rằng như vậy là đủ. Điều này tạo ra khoảng trống tài chính lớn mà họ không nhìn thấy.
Phần sâu xa hơn nữa là nhiều người chưa bao giờ được hướng dẫn cách đánh giá nhu cầu bảo hiểm. Ba câu hỏi quan trọng thường bị bỏ quên:
– Mình cần bảo vệ điều gì?
– Số tiền cần bảo vệ là bao nhiêu?
– Cần bảo vệ trong bao lâu?
Không trả lời được ba câu hỏi này thì rất dễ mua thiếu, rồi lại tưởng là đã đủ.
Và cuối cùng, tâm lý “ngại phức tạp, muốn làm cho xong” khiến nhiều người ký hợp đồng mà không tìm hiểu sâu. Tới lúc có biến cố hoặc cần yêu cầu chi trả mới phát hiện ra hợp đồng của mình không bảo vệ cho tình huống đó.
Một hợp đồng không sai. Nhưng chỉ một hợp đồng hiếm khi đủ để bảo vệ toàn bộ hệ thống tài chính cá nhân. Khi hiểu đúng, bạn sẽ thấy bảo hiểm không phải để mua cho có — mà để xây đúng lớp phòng thủ giúp gia đình không bị gãy khi rủi ro xảy ra.